Ngô Xuân Diệu Bạn đang xem: xuân diệu là ai | |
---|---|
![]() Xuân Diệu thời con trẻ. | |
Sinh | 2 mon 2, 1916 xã Phước Hòa, Tuy Phước, Tỉnh Bình Định, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương |
Mất | 18 mon 12, 1985 (69 tuổi) Hà Nội, Việt Nam |
Nơi an táng | Nghĩa trang Mai Dịch, TP Hà Nội, Việt Nam |
Bút danh | Xuân Diệu, Trảo Nha |
Nghề nghiệp | Nhà thơ, ngôi nhà báo, ngôi nhà phê bình văn học |
Quốc tịch | ![]() |
Dân tộc | Kinh |
Học vấn | Tú tài, Cử nhân luật |
Giai đoạn sáng sủa tác | 1936—1985 |
Thể loại | Trữ tình |
Chủ đề | Thơ tình |
Trào lưu | Phong trào Thơ mới |
Giải thưởng nổi bật | Giải thưởng Hồ Chí Minh |
Phối ngẫu | Bạch Diệp (đã ly hôn trước năm 1970) |
Ngô Xuân Diệu (2 mon hai năm 1916 — 18 mon 12 năm 1985), là thi sĩ, ngôi nhà báo, ngôi nhà văn viết lách truyện ngắn ngủn và ngôi nhà phê bình văn học tập người VN. Ông là một trong những trong mỗi thi sĩ vượt trội nhập trào lưu Thơ mới nhất vào đầu thế kỷ XX. Được Review là "nhà thơ tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới",[1] Xuân Diệu có tiếng với luyện Thơ thơ (1938), thể hiện tại một lời nói riêng lẻ Chịu đựng tác động văn hoá phương Tây, nhất là công ty nghĩa đại diện Pháp. Ông là một trong những trong mỗi người thứ nhất vận dụng thủ pháp thơ phương Tây như enjambment nhập thơ VN,[2] cho dù nhiều khi vẫn tuân theo như hình thức truyền thống lịch sử như lục bát. Trong khoảng tầm thời hạn từ thời điểm năm 1936 cho tới năm 1944, thơ của ông tiếp tục thể hiện tại một triết lý bi quan lại, vô vọng về tình ái tuy nhiên lại sở hữu một mạch ngầm thúc đẩy giục, nhiều Khi hừng hực mức độ sinh sống. Nhờ bại, Xuân Diệu còn được ca tụng là "ông hoàng thơ tình". Sau Khi thâm nhập Đảng Cộng sản VN năm 1945, thơ của ông hầu hết ca tụng Đảng Lao động VN, Sài Gòn, và những cuộc kháng chiến kháng Pháp, kháng Mỹ; ông không hề sáng sủa tác thơ tình nhiều như trước đó. Khi chết thật năm 1985, ông nhằm lại khoảng tầm 450 bài xích thơ, nằm trong một vài truyện ngắn ngủn, đái luận phê bình.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ngô Xuân Diệu, quê quán thôn Trảo Nha, thị xã Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh tuy nhiên sinh bên trên quê u Gò Bồi, thôn Tùng Giản, xã Phước Hòa, thị xã Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định.[3] Cha là ông Ngô Xuân Thọ (trong tộc phả ghi là Ngô Xuân Thụ) và u là bà Nguyễn Thị Hiệp. Sau này ông lấy thương hiệu thôn là Trảo Nha thực hiện cây viết danh. Xuân Diệu sinh sống ở Tuy Phước cho tới năm 11 tuổi hạc thì ông nhập Nam học tập ở Quy Nhơn.[4]
Bắt đầu sáng sủa tác[sửa | sửa mã nguồn]
Năm 1936, Xuân Diệu rời khỏi Huế nhập học tập ngôi trường Khải Định, bên trên phía trên ông tiếp tục bắt gặp Huy Cận và chất lượng tốt nghiệp ngôi trường tú tài năm 1937. Sau bại, ông rời khỏi TP Hà Nội học tập ngôi trường Luật và viết lách báo, là member của tập thể nhóm Tự Lực văn đoàn, một nhóm chức văn học tập bao gồm phần rộng lớn những cây cây viết con trẻ VN được huấn luyện bên dưới khối hệ thống dạy dỗ nằm trong địa, thông thuộc cả văn học tập VN láo nháo phương Tây. Ông cho tới với group khá muộn, tuy nhiên tiếp tục tự động tạo ra dựng nổi tiếng cho chính bản thân mình như 1 điểm dựa vững chãi nhập giới trí thức VN, xuất phiên bản những cuốn đái thuyết thắm thiết mục tiêu vui chơi cùng theo với những kiệt tác châm biếm khiến cho thịnh nộ cả xã hội đương thời láo nháo cơ quan ban ngành Pháp.[5] Trong số người cùng cơ quan của ông với Thế Lữ, chuyên nghiệp thực hiện thơ mang tính chất kỳ ảo và viết lách truyện ngắn ngủn trinh tiết thám, Chịu đựng tác động công ty nghĩa thắm thiết Pháp và ngôi nhà văn Edgar Allan Poe.[6] Theo những ngôi nhà phê bình văn học tập Hoài Thanh và Hoài Chân, Xuân Diệu mượn hứng thú kể từ và một chủ thể thắm thiết, tuy nhiên ông "đốt cảnh Bồng Lai và xua ai nấy về hạ giới".[7] Họ cũng chỉ ra rằng Xuân Diệu Chịu đựng tác động kể từ Charles Baudelaire, đối chiếu hướng nhìn thơ ông với Anna de Noailles và André Gide, Review thơ ông là đỉnh điểm trong mỗi bài xích thơ VN Chịu đựng tác động Pháp.[8][9]
Chiến tranh giành Đông Dương lượt loại nhất[sửa | sửa mã nguồn]
Từ năm 1938 cho tới 1940, Xuân Diệu sinh sống với thi sĩ và người các bạn thân thương Huy Cận[10] bên trên số 40 Hàng Than, TP Hà Nội.[11] Sau Khi Nhật thay máu chính quyền Pháp nhập mon 9 năm 1940, nhiều member Tự Lực văn đoàn triệu tập trọn vẹn nhập chủ yếu trị, nhập bại với người gây dựng Nhất Linh. Cuối năm 1940, ông nhập Mỹ Tho (nay là Tiền Giang) thực hiện viên chức (tham tá thương chánh). Một số member còn sót lại, như Khái Hưng, Hoàng Đạo, Nguyễn Gia Trí, bị Pháp bắt giam cầm bên trên Nhà tù Sơn La, khắc ghi khởi điểm sự lụi tàn của tập thể nhóm. Khi Xuân Diệu quay về TP Hà Nội năm 1942, đa số những ngôi nhà văn ông từng thao tác nằm trong đều tiếp tục ly nghiền hoặc nhập cuộc cuộc kháng chiến kháng Pháp vì thế quản trị Sài Gòn chỉ đạo. Ông sinh sống vì chưng nghề ngỗng viết lách văn nhập 2 năm cho tới Khi nhập cuộc trào lưu Việt Minh. Trong kháng chiến, Xuân Diệu sơ tán lên chiến quần thể Việt Bắc, hoạt động và sinh hoạt văn nghệ cách mệnh. Trong hồi ký Cát những vết bụi chân ai trong phòng văn Tô Hoài, chủ yếu nhập thời hạn này, Xuân Diệu tiếp tục vài ba lượt với ý thân thương vượt mức với đồng group, bao gồm cả chủ yếu Tô Hoài, nên bị cấp cho lãnh đạo khiển trách cứ.[12]
Giữa nhì cuộc chiến[sửa | sửa mã nguồn]
Hòa bình lập lại năm 1954, Xuân Diệu về sinh sống bên trên TP Hà Nội, viết lách báo và sáng sủa tác thơ. Năm 1956, ông kết duyên với phái đẹp đạo thao diễn Bạch Diệp 27 tuổi hạc, tuy nhiên ông tơ tình ko được như ý và cả nhì sớm chia ly. Bạch Diệp tiếp sau đó tái mét thơm với 1 người con trai không giống, còn Xuân Diệu sinh sống 1 mình nhập 1 căn hộ tức thì bên dưới mái ấm gia đình Huy Cận, người tiếp tục kết duyên với Ngô Xuân Như, em gái Xuân Diệu.
Từ 1955 cho tới mon 6 năm 1958, Xuân Diệu bị mách bảo nhập Phong trào Nhân Văn – Giai Phẩm có tiếng khi bấy giờ. Khi Chiến tranh giành Đông Dương lượt loại nhất kết thúc đẩy, một vài cải tân của cơ quan ban ngành mới nhất với những sai lầm không mong muốn Khi tiến hành, những lời nói sự không tương đồng chủ yếu con kiến bắt đầu trào lên nhập một vài ngôi nhà văn, bọn họ tuyên phụ thân yêu sách quyền tự tại chỉ trích những sai lầm không mong muốn của cơ quan chính phủ. Dù cơ quan chính phủ quá nhận những sơ sót, tuy nhiên trào lưu sớm cách tân và phát triển từ các việc chỉ trích những sai lầm không mong muốn của cơ quan chính phủ lịch sự đả kích cá thể những nghệ sỹ không giống và lôi kéo biểu tình kháng Nhà nước, phát sinh rạn vỡ trong những ngôi nhà văn cỗ vũ cơ quan chính phủ và những hero sự không tương đồng chủ yếu con kiến như Lê Đạt hoặc Trần Dần. Cuối nằm trong, Xuân Diệu, Huy Cận và những người dân không giống, lựa chọn đứng về phía chủ yếu phủ; nhập một đáp trả công phụ thân nhập mon 5 năm 1958, ông cáo buộc những người dân như Lê Đạt, Trần Dần tiếp tục tận dụng sáng sủa tác văn nghệ nhằm đáp ứng mưu mẹo vật dụng chủ yếu trị.
Bên cạnh sáng sủa tác thơ, ông còn nhập cuộc viết lách báo cho những tờ Ngày Nay và Tiên Phong. Ông là một trong những trong mỗi người gây dựng Đoàn báo mạng VN, ni là Hội Nhà báo VN.[13][14]
Trong sự nghiệp sáng sủa tác thơ văn, Xuân Diệu được nghe biết như là một trong những thi sĩ thắm thiết trữ tình, "nhà thơ tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới" (Hoài Thanh), "ông hoàng của thơ tình". Xuân Diệu là member của Tự Lực văn đoàn và đã và đang là một trong những trong mỗi soái tướng của trào lưu "Thơ Mới". Tác phẩm vượt trội của ông ở tiến trình này: Thơ thơ (1938), Gửi hương thơm cho tới gió (1945), truyện ngắn ngủn Phấn thông vàng (1939), Trường ca (1945).
Năm 1944, Xuân Diệu nhập cuộc trào lưu Việt Minh, đảng viên Đảng Dân công ty VN, sau nhập cuộc Đảng Cộng sản. Sau Cách mạng mon Tám, ông hoạt động và sinh hoạt nhập Hội văn hóa truyền thống cứu vớt quốc, thực hiện thư ký tập san Tiền phong của Hội. Sau bại ông công tác làm việc nhập Hội văn nghệ VN, thực hiện thư ký tòa biên soạn tập san Văn nghệ ở Việt Bắc.
Xuân Diệu nhập cuộc ban chấp hành, nhiều năm là ủy viên thông thường vụ Hội Nhà văn VN.
Từ bại, Xuân Diệu trở nên một trong mỗi thi sĩ tiên phong hàng đầu ca tụng cách mệnh, một "dòng thơ công dân". Bút pháp của ông gửi thay đổi phong phú và đa dạng về giọng vẻ: với giọng trầm hùng, tráng ca, với giọng chủ yếu luận, giọng thơ tự động sự trữ tình. Tiêu biểu là: Ngọn quốc kỳ (1945), Dưới sao vàng (1949), Ngôi sao (1955), Riêng chung (1960), Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), Một khối hồng (1964), Hai mùa sóng (1967), Tôi nhiều song mắt (1970), Thanh ca (1982), Tuyển luyện Xuân Diệu (1983).
Là cây đại thụ của nền đua ca văn minh VN, Xuân Diệu tiếp tục nhằm lại khoảng tầm 450 bài xích thơ (một số rộng lớn trực thuộc di cảo ko công bố), một vài truyện ngắn ngủn, và nhiều chữ ký, đái luận, phê bình văn học tập.
Xuân Diệu từng là đại biểu Quốc hội VN khóa I. Ông còn được bầu là Viện sĩ thông tấn Viện Hàn lâm thẩm mỹ và nghệ thuật nước Cộng hòa Dân công ty Đức năm 1983.[cần dẫn nguồn]
Ông chết thật ngày 18 mon 12 năm 1985 sau đó 1 cơn nhồi ngày tiết cơ tim, lâu 69 tuổi hạc, mai táng bên trên Nghĩa trang Mai Dịch
Ảnh hưởng trọn của thơ nước Pháp so với Xuân Diệu[sửa | sửa mã nguồn]
- Câu thơ có tiếng của Xuân Diệu: Yêu là bị tiêu diệt trong tâm một ít là việc vay mượn mượn của câu thơ của Edmond Haraucourt: Partir, c'est mourir un peu (Đi là bị tiêu diệt cút một ít).[15]
- Mau với chứ, cuống quýt vàng lên với chứ/ Em, em ơi, tình non tiếp tục già nua rồi..., được lấy hứng thú kể từ lời nói của Alfred de Musset thưa với George Sand: Dépêche-toi, George, notre amour est vieux (Nhanh lên em, George, ông tơ tình tất cả chúng ta tiếp tục già nua rồi).[15]
- Những câu dịch sát chữ kể từ câu thơ Pháp: Hơn một loại hoa tiếp tục rụng cành [16]/ Plus d'une espèce de fleurs a quitté les branches[15]
Cuộc sinh sống riêng rẽ tư[sửa | sửa mã nguồn]
Xuân Diệu lập mái ấm gia đình với NSND Bạch Diệp tuy nhiên nhì người tiếp tục ly hôn và không tồn tại con cái chung[17]. Sau Khi ly hôn, ông sinh sống đơn thân cho tới khi thất lạc nhập năm 1985.
Xem thêm: đức ông là ai
Xuân Diệu là kẻ nằm trong quê TP. Hà Tĩnh với Huy Cận (làng Ân Phú, thị xã Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh) nên lúc bắt gặp nhau, nhì ông đang trở thành song bạn tri kỷ. Vợ của Huy Cận, bà Ngô Thị Xuân Như là em gái của Xuân Diệu. Quan hệ thân ái thiết giữa 2 người được một vài trang báo đem tin cậy, với những người dân còn nghi kị vấn rằng Xuân Diệu cùng theo với Huy Cận với mối quan hệ đồng tính[18][19][20][21][22]. Vợ ck Huy Cận và Xuân Diệu từng ở công cộng một ngôi nhà nhiều năm. Bài thơ "Tình trai" của Xuân Diệu và "Ngủ chung" của Huy Cận được cho rằng viết lách về vấn đề bại. Theo hồi ký Cát những vết bụi chân ai của Tô Hoài thì Xuân Diệu từng bị kiểm điểm về sự này[23]. Cũng với một vài những bài xích thơ không giống được viết lách tặng cho tất cả những người không giống, như bài xích thơ Em đi là nhằm tặng miễn phí thi sĩ Hoàng Cát.
Những bài xích thơ tình của ông sử dụng những cơ hội mô tả và đại kể từ thông thường sử dụng chỉ những quan hệ phái mạnh phái đẹp, tuy nhiên một vài người quen thuộc của ông nghi hoặc Xuân Diệu là kẻ đồng tính. Theo ngôi nhà văn Tô Hoài,[24] việc ông với mối quan hệ thân thương với đồng group được những người dân ở nằm trong ông nhập thời hạn hoạt động và sinh hoạt bên trên địa thế căn cứ địa cách mệnh biết cho tới, thậm chí còn đã biết thành quân group cảnh cáo. Tới ni, một vài bài xích thơ về thương của ông vẫn là một trong những chủ thể có khá nhiều phân tách.[25][26]
Tuy nhiên, những nghi kị vấn về sự Xuân Diệu với mối quan hệ đồng tính đơn thuần diễn dịch dựa vào những tin đồn thổi hoặc một vài bài xích thơ của ông. Với những thi sĩ nhiều xúc cảm như Xuân Diệu, việc với những câu kể từ mượt nhưng mà giành cho những người dân các bạn là chuyện ko khan hiếm, nên rất rất khó khăn nhằm phụ thuộc vào bại nhằm Tóm lại. Bản thân ái Xuân Diệu cũng ko hề tuyên bố hoặc xác nhận bản thân với mối quan hệ thương đồng giới, ông thậm chí còn còn tỏ rõ rệt khát khao với phu nhân nhập bài xích thơ "Khung cửa ngõ sổ":
- Anh với ngôi nhà, với cửa
- Nhưng ko phu nhân, ko con'
- Sợ loại phòng bếp ko lửa
- Sợ loại cửa ngõ ko đèn.
Con nuôi của ông là Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ - đàn ông thi sĩ Huy Cận, và cũng chính là con cháu ruột của ông (cậu ruột).
Câu thưa nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]
Trong luyện Chân dung và đối thoại, Trần Đăng Khoa ghi lại lời nói của Xuân Diệu:
- "Nhà văn tồn bên trên ở kiệt tác. Không với kiệt tác thì ngôi nhà văn ấy coi như tiếp tục bị tiêu diệt."
Nhận định[sửa | sửa mã nguồn]
“ | "Ngày một ngày nhì cơ hồ nước tớ không hề nhằm ý cho tới những lối sử dụng chữ đặt điều câu vượt lên trên Tây của Xuân Diệu, tớ quên cả những ý tứ người tiếp tục mượn nhập thơ Pháp. Cái hình dáng yêu thương kiều, loại cốt cơ hội phong nhã của điệu thơ, một chiếc gì rất rất VN, tiếp tục hấp dẫn ta" | ” |
— Thi nhân VN - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Xuân Diệu tiên tiến nhất trong số thi sĩ mới nhất - nên chỉ có thể những người dân còn con trẻ mới nhất mến hiểu Xuân Diệu, nhưng mà tiếp tục mến thì cần mê mệt. Xuân Diệu không phải như Huy Cận một vừa hai phải phi vào thôn thơ và được người tớ dành riêng tức thì cho tới số ghế yên tĩnh ổn định. Xuân Diệu cho tới thân ái tất cả chúng ta cho tới hiện nay đã ngót năm năm nhưng mà những giờ tán tụng chê ko ngớt. Người tán tụng, tán tụng không còn sức; người chê, chê ko tiếc lời" | ” |
— Thi nhân VN - Hoài Thanh, Hoài Chân |
“ | "Thơ ông tài hoa, tinh xảo và lịch sự trọng" | ” |
— Chân dung và đối thoại- Trần Đăng Khoa |
“ | "Xuân Diệu moi hoa và say mê, cả đời xua đuổi theo đòi mơ, nhiều mơ, nhiều ông tơ tình trai. | ” |
— Cát những vết bụi chân ai - Tô Hoài |
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Thơ
- Thơ thơ (1938, 1939, 1968, 1970), 46 bài xích thơ
- Gửi hương thơm cho tới gió (1945, 1967), 51 bài xích thơ
- Ngọn Quốc kỳ (1945, 1961)
- Hội nghị non sông (1946)
- Dưới sao vàng (1949), 27 bài xích thơ
- Sáng (1953)
- Mẹ con (1954), 11 bài xích thơ
- Ngôi sao (1955), 41 bài xích thơ
- Riêng chung (1960), 49 bài xích thơ
- Mũi Cà Mau - Cầm tay (1962), 49 bài xích thơ
- Một khối hồng (1964)
- Hai mùa sóng (1967)
- Tôi nhiều song mắt (1970)
- Mười bài xích thơ (1974)
- Hồn tôi song cánh (1976)
- Thanh ca (1982)
- Tuyển luyện Xuân Diệu (1983)
Văn xuôi
- Phấn thông vàng (1939, truyện ngắn), 17 truyện
- Trường ca (1945, cây viết ký), 9 bài
- Miền Nam nước Việt (1945, 1946, 1947, cây viết ký)
- Việt Nam ngàn dặm (1946, cây viết ký)
- Việt Nam trở dạ (1948, cây viết ký)
- Ký sự thăm hỏi nước Hung (1956, cây viết ký)
- Triều lên (1958, cây viết ký)
Tiểu luận phê bình
- Thanh niên với quốc văn (1945)
- Tiếng thơ (1951, 1954)
- Những bước lối tư tưởng của tôi (1958, hồi ký)
- Ba đua hào dân tộc (1959)
- Phê bình ra mắt thơ (1960)
- Hồ Xuân Hương bà chúa thơ Nôm (1961)
- Trò chuyện với chúng ta thực hiện thơ trẻ (1961)
- Dao với trau mới nhất sắc (1963)
- Thi hào dân tộc bản địa Nguyễn Du (1966)
- Đi bên trên lối lớn (1968)
- Thơ Trần Tế Xương (1970)
- Đọc thơ Nguyễn Khuyến (1971)
- Và cây đời mãi xanh xao tươi (1971)
- Mài Fe nên kim (1977)
- Lượng vấn đề và những kỹ sư tâm trạng ấy (1978)
- Các thi sĩ truyền thống Việt Nam (tập I, 1981; luyện II, 1982)
- Tìm hiểu Tản Đà (1982).
Dịch thơ
- Thi hào Nadim Hitmet (1962)
- V.I. Lênin (1967)
- Vây thân ái tình yêu (1968)
- Việt Nam hồn tôi (1974)
- Những thi sĩ Bungari (1978, 1985)
- Nhà thơ Nicôla Ghiđen (1982).[27]
Tác phẩm được phổ nhạc[sửa | sửa mã nguồn]
- Yêu được Châu Kỳ phổ trở nên Đừng thưa xa cách nhau. Trong khi, Phạm Duy cũng phổ nhạc bài xích thơ này trở nên Yêu là bị tiêu diệt Trong Lòng.
- Nguyệt cầm được Cung Tiến phổ nhạc.
- Vì sao được Phạm Duy phổ trở nên Mộ khúc.
Giải thưởng và tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Giải thưởng[sửa | sửa mã nguồn]
Ông và được truy tặng Trao Giải Sài Gòn mùa I về văn học tập thẩm mỹ và nghệ thuật (1996).
Tôn vinh[sửa | sửa mã nguồn]
Tên của ông được đặt điều cho 1 trên phố ở TP Hà Nội, một con phố ở TP.HCM Quy Nhơn (Bình Định), là tên gọi của một ngôi trường trung học tập phổ thông ở thị xã Tuy Phước, tỉnh Tỉnh Bình Định và 1 ngôi trường trung học cơ sở bên trên thị xã Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh.
Tại TP.HCM Đồng Hới, Quảng Bình với con phố có tên Xuân Diệu ở phường Nam Lý
Ông được lập ngôi nhà tưởng vọng và nhà thời thánh ở thôn Trảo Nha, thị xã Nghèn, thị xã Can Lộc, tỉnh TP. Hà Tĩnh (bên cạnh lối lên Ngã Ba Đồng Lộc).
Tại Thành Phố HCM với con phố có tên ông ở quận Tân Bình.
Xem thêm: ai là con mồi
Bình luận