

Hùng Vương (chữ Hán: 雄王) hoặc vua Hùng (chữ Nôm: 𤤰雄) là cơ hội gọi giành riêng cho những vị vua nước Văn Lang của những người Lạc Việt, tồn bên trên vào thời gian thế kỷ 7 cho tới thế kỷ 2 trước công vẹn toàn.
Bạn đang xem: vua hùng là ai
Loạt bài Lịch sử Việt Nam |
![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Trong sử liệu nước ta, Hùng Vương được nói tới vô Lĩnh Nam chích tai quái (đời Lý-Trần) nằm trong truyền thuyết Âu Cơ-Lạc Long Quân. Đại Việt sử lược đời Trần cũng đều có biên chép "Đến đời Trang Vương mái ấm Chu (696-682 trước Công nguyên-ND) ở cỗ Gia Ninh đem người kỳ lạ, người sử dụng thuật ảo ảnh qui phục được những cỗ lạc, tự động xưng là Hùng Vương đóng góp đô ở Văn Lang, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phong tục thuần bổng chơn hóa học, chính vì sự người sử dụng lối thắt gút.Truyền được 18 đời đều xưng là Hùng Vương (có bạn dạng dịch là Đối Vương, 碓王)."[1] Đại Việt sử ký toàn thư thời Hậu Lê đầu tiên fake Hùng Vương thực hiện quốc tổ.
Trong sử liệu Trung Quốc, tên tuổi "Hùng Vương" được biên chép vô sách Thái Bình quảng ký, thế kỷ loại X, dẫn Nam Việt chí khoảng chừng thế kỷ V: "Vùng khu đất Giao Chỉ đặc biệt phì nhiêu màu mỡ, di dân cho tới ở, thoạt tiên biết trồng ghép. Đất đen ngòm xốp. Khí khu đất hùng (mạnh). Vì vậy ruộng ấy gọi là ruộng Hùng, dân ấy là dân Hùng."
Sử kí, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53, Sách ẩn (thời Nhà Đường – Tư Mã Trinh soạn) dẫn Quảng châu kí chép:
- “Quận Giao Chỉ đem ruộng Lạc, dân coi nước thủy triều tăng lên và giảm xuống nhưng mà thực hiện ăn ở ruộng ấy nên được đặt thương hiệu là kẻ Lạc. Có những chức Lạc Vương – Lạc hầu, những thị trấn tự động đặt điều chức Lạc tướng mạo treo ấn đồng dải xanh lơ, tức là chức Lệnh-Trưởng thời buổi này vậy. Sau cơ con cái vua Thục đem quân tấn công Lạc Hầu, tự động xưng là An Dương Vương, trị ở thị trấn Phong Khê.
Cựu Đường thư (viết thời Hậu Tấn – Lưu Hú biên soạn, năm 945 SCN), quyển 41, Chí 21, Địa lí 4, dẫn Nam triều công nghiệp biểu diễn chí (viết thời Lưu Tống, 420 – 479) chép:
- “Đất quận Giao Chỉ cực kỳ phì nhiêu màu mỡ, rất lâu rồi đem quân trưởng gọi là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu...".
Đoạn này tương tự động với mô tả về Giao Chỉ vô Quảng Châu ký (thế kỷ IV) và Thủy Kinh chú (thế kỷ VI) trích Giao Châu nước ngoài vực ký thế kỷ IV. Tuy nhiên những sách này sẽ không ghi là "Hùng Vương" (雄王) nhưng mà ghi là "Lạc Vương" (雒王). Hai chữ này ghi chép tương tự nhau nên hoàn toàn có thể vẫn đem sự lầm lẫn Lúc biên chép.
Truyền thuyết[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, Hùng Vương loại I là đàn ông của Lạc Long Quân, đăng vương vô năm 2524 trước công vẹn toàn, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước thực hiện 15 cỗ, truyền đời cho tới năm 258 trước công vẹn toàn thì bị Thục Phán (An Dương Vương) của tộc Âu Việt rung rinh thoát nước.[2] Truyền thuyết về Hùng Vương được biên chép lại phen thứ nhất vào thời gian cuối đời Trần bên trên Hồng Bàng Thị truyện vô sách Lĩnh Nam Trích quái; sau này được sử gia Ngô Sĩ Liên tiến hành Đại Việt Sử kí Toàn thư ở cuối thế kỉ XV.[3]
Xưa con cháu phụ vương đời của Viêm Đế chúng ta Thần Nông là Đế Minh sinh rời khỏi Đế Nghi, sau Đế Minh nhân lên đường tuần phương Nam, cho tới Ngũ Lĩnh lấy đàn bà Vụ Tiên, sinh rời khỏi Lộc Tục. Lộc Tục là bậc thánh trí lanh lợi, Đế Minh đặc biệt yêu thương quý, ham muốn mang đến nối ngôi. Lộc Tục cố nhượng bộ mang đến anh, không đủ can đảm vâng mệnh. Đế Minh mới mẻ lập Đế Nghi (anh trai Lộc Tục) là con cái nối ngôi, làm chủ phương Bắc là nước Xích Thần, phong Lộc Tục thực hiện Kinh Dương Vương, làm chủ phương Nam, những cỗ tộc Bách Việt, gọi là nước Xích Quỷ.[4]
Kinh Dương Vương Lúc xuống Thủy phủ, vẫn lấy đàn bà Long Vương Động Đình Quân thương hiệu là Thần Long Long Nữ sinh rời khỏi Lạc Long Quân. Lạc Long Quân thay cho thân phụ trị nước Xích Quỷ, còn Kinh Dương Vương ko hiểu rõ đã từng đi đâu sau thời điểm truyền vị. Đế Nghi truyền ngôi mang đến đàn ông là Đế Lai thống trị phương Bắc, Đế Lai nhân thiên hạ vô sự nhưng mà lên đường du ngoạn mọi chỗ, trải qua nước Xích Quỷ, thấy Lạc Long Quân vẫn về Thủy phủ, ngay tắp lự lưu đàn bà của tôi là Âu Cơ ở lại cơ.[5]
Lạc Long Quân về bên, thấy Âu Cơ xinh đẹp nhất, ngay tắp lự biến đổi trở nên chàng trai phong tú mỹ lệ, Âu Cơ ưng theo đuổi, Lạc Long Quân ngay tắp lự rước nường về núi Long Trang. Hai đứa ở cùng nhau 1 năm, sinh rời khỏi quấn trăm trứng, sinh rời khỏi trăm con người đàn ông kiêu dũng khác người. Lạc Long Quân ở lâu bên dưới Thủy phủ, Âu Cơ vốn liếng là kẻ Bắc quốc, lưu giữ mái ấm ngay tắp lự gọi Long Quân về bên. Âu Cơ phát biểu với Lạc Long Quân:
- Thiếp vốn liếng người Bắc, nằm trong ở một điểm với Quân, sinh được một trăm đàn ông nhưng mà ko gì cúc chăm sóc, van nằm trong theo đuổi nhau không nên xa vời vứt, tạo cho tao là kẻ ko ck, ko phu nhân, 1 mình vò võ.
Lạc Long Quân bảo rằng:
- Ta là loại dragon, phát triển ở Thủy tộc; nường là tương tự Tiên, người bên trên khu đất, vốn liếng chẳng như nhau, tuy rằng rằng khí âm khí và dương khí hợp ý và lại đem con cái tuy nhiên phương viên sự không tương đồng, thủy hỏa tương xung khắc, khó khăn nhưng mà ở cùng với nhau ngôi trường cửu. Bây giờ nên ly biệt, tao đem năm mươi con cái về Thủy phủ, phân trị những xứ, năm mươi con cái theo đuổi nường phía trên khu đất, phân tách nước nhưng mà thống trị, cho dù lên núi xuống nước tuy nhiên đem việc thì nằm trong nghe ko được vứt nhau.[5]
Âu Cơ nằm trong năm mươi người đàn ông ở bên trên Phong Châu, tự động tôn vinh người con cái trưởng lên thực hiện vua, lấy hiệu là Hùng Vương.[5]
Hùng Vương đăng vương, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước rời khỏi thực hiện 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức; đóng góp đô ở cỗ Văn Lang, Phong Châu.
Trong Đại Việt Sử ký Toàn thư, sử gia Ngô Sĩ Liên đem điều bàn:
Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ của nước Văn Lang được xác lập ở điểm đồng bởi vì sông Hồng, phía hướng đông bắc giáp với Âu Việt, phía tây-bắc với mọi tỉnh miền bắc nước ta nước ta và 1 phần khu đất tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc thời buổi này, phía đông đúc giáp với biển khơi Đông, phía tây tiếp giáp và xuôi theo sản phẩm núi Hoàng Liên Sơn (thuộc Tỉnh Lào Cai, Sơn La ngày nay), phía phái nam giáp Hồ Tôn Tinh (hay Hồ Tôn), một vương quốc Champa cổ. Dân số của Văn Lang khoảng chừng 40, 50 vạn người, hầu hết phân bổ ở điểm trung du, hạ du sông Hồng và sông Mã.
Hùng Vương sai những em trai phân trị, đặt điều em loại thực hiện Tướng võ, Tướng văn. Tướng văn gọi là Lạc Hầu, Tướng võ là Lạc Tướng, đàn ông vua gọi là Quan Lang, đàn bà vua gọi là Mị Nương, quan tiền Hữu ty gọi là Bố Chính, thần bộc, quân lính gọi là nô tỳ, xưng thần là khôi, đời thân phụ truyền con cái nối gọi là phụ đạo, thay cho đời truyền nhau cho tới hiệu là Hùng Vương ko thay đổi.[7]
Sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép phần thứ nhất gọi là là Kỷ Hồng Bàng thị, 3 tè mục là Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân và Hùng Vương. Sách Lĩnh Nam chích tai quái gọi là là Truyện Hồng Bàng.[8]
Theo sách Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục: Theo sách An Nam chí nguyên của Cao Hùng Trưng chép. Giao Chỉ tự dưng đặt điều thực hiện quận thị trấn, bấy giờ đem ruộng Lạc, theo đuổi nước triều tăng lên và giảm xuống nhưng mà làm đồng, khai khẩn ruộng ấy là Lạc dân, cai trị dân ấy là Lạc Vương, người hùn việc là Lạc Tướng: đều người sử dụng ấn đồng thao xanh lơ. Nước gọi là Văn Lang. Phong tục thuần phác, mộc mạc, chưa tồn tại chữ nghĩa, còn người sử dụng lối thắt nút thừng thực hiện lốt ghi nhớ; truyền được mươi tám chi.[9]
Có một vài mối cung cấp sử học tập ghi chép về cương vực của vua Hùng, phía tây cho tới Ba Thục (Tứ Xuyên, Trung Quốc), phía bắc cho tới hồ nước Động Đình (Hồ Nam, Trung Quốc), phía phái nam giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành,[7] là lầm lẫn với nước Xích Quỷ vô truyền thuyết của những người Bách Việt cổ. Nước Văn Lang nằm trong tộc người Lạc Việt chỉ là 1 vô số những tộc người Bách Việt, và cũng chính là tổ tiên của những người Kinh thời buổi này. Lạc Việt cùng theo với Âu Việt là 2 tộc người Bách Việt sinh sống bên trên vùng khu đất phía phái nam. Sau này An Dương Vương (tên thông thường gọi là Thục Phán), vua nước Âu Việt (nằm ở phía tây-bắc nước Văn Lang), vượt qua vua Hùng của nước Văn Lang lập nên nước Âu Lạc. Dân số Âu Lạc thời này cũng chỉ ở mức 70 vạn, 80 vạn người. Nếu cương vực Văn Lang ham muốn giáp Ba Thục, Tứ Xuyên và Hồ Động Đình, Hồ Nam thì nên bao hàm cả những tỉnh Quý Châu (diện tích 176.167 km²) và Hồ Nam (diện tích 210.000 km²), phần rộng lớn tỉnh Vân Nam (diện tích 394.000 km²), 1 phần tỉnh Quảng Tây (diện tích 236.700 km²) của Trung Quốc.
Ngoại giao[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, năm 2557-2258 TCN, tức năm Mậu Thân loại 5 đời Đường Nghiêu, Hùng Vương sai sứ quý phái tặng vua Nghiêu con cái rùa thần có lẽ rằng rộng lớn ngàn tuổi hạc, bản thân rùa rộng lớn phụ vương thước, bên trên sườn lưng đem văn khoa đẩu ghi việc kể từ Lúc trời khu đất mới mẻ há đem về bên sau. Vua Nghiêu sai chép lấy gọi là Quy lịch (lịch rùa). Tuy nhiên phía trên đơn thuần truyền thuyết chứ không tồn tại biên chép chủ yếu sử xác nhận.
Năm 1110 TCN, chủ yếu sử Trung Quốc ghi rằng đem xứ Việt Thường sai sứ qua chuyện tặng Chu Thành vương vãi một con cái chim trĩ White.[10]
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Thời Lạc Long Quân trị vì như thế, mái ấm vua dạy dỗ dân ăn diện, chính thức đem trật tự động về vua tôi, tôn ti, đem luân thông thường về thân phụ con cái, phu nhân ck.
Dân ở rừng núi xuống sông ngòi tấn công cá, thông thường bị giao phó long thực hiện sợ hãi nên tâu lại với Hùng Vương. Hùng Vương bảo rằng: Ở núi là loại dragon cùng theo với thủy tộc đem không giống, bọn bọn chúng ưa đồng nhưng mà ghét bỏ dị vì vậy mới mẻ xâm hại. Bèn lấy mực xăm hình thủy tai quái ở thân thích thể, tránh khỏi nàn giao phó long cắm sợ hãi. Tục xăm bản thân của Bách Việt chính thức kể từ phía trên.
Ban đầu vì thế ăn diện ko đầy đủ, nên lấy vỏ cây thực hiện áo khoác, mạng cỏ ống thực hiện chiếu ở, lấy cốt gạo thực hiện rượu, lấy cây quang đãng y sĩ, cây soa đồng thực hiện bánh; lấy vắt thú, cá tôm thực hiện nước mắm; lấy rễ gừng thực hiện muối; lấy dao cày, lấy nước ghép, khu đất trồng nhiều gạo nếp, lấy ống tre thổi cơm trắng. Gác cây thực hiện mái ấm nhằm rời hổ báo; rời ngắn ngủi đầu nhằm tiện vô rừng núi, con cái đẻ rời khỏi lót lá chuối mang đến ở, mái ấm đem người bị tiêu diệt thì giã cối gạo khiến cho láng giềng nghe chạy cho tới hùn. Trai gái cưới nhau trước không còn lấy muối hạt thực hiện lễ chất vấn, rồi sau mới mẻ làm thịt trâu nhằm thực hiện lễ trở nên thơm, đem cơm trắng nếp vô vào chống nằm trong ăn cùng nhau mang đến không còn, rồi sau mới mẻ tương thông.[5]
“ | Lúc lúc này, vua tôi nằm trong lên đường cày, thân phụ con cái tắm công cộng sông ko phân tách số lượng giới hạn, ko phân biệt oai quyền, loại bậc. Dân đều vẽ bản thân, hấp thụ nước bởi vì mũi, cùng với nhau sướng nghịch ngợm vô trò vè.[11] | ” |
— Lịch triều hiến chương loại chí |
Lãnh thổ[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ nước Văn Lang được sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép: Đông giáp biển khơi Nam Hải, tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình, phái nam giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành, ni là Quảng Nam thời buổi này.
Hùng Vương phân tách nước Văn Lang thực hiện 15 cỗ là Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức, đóng góp đô ở cỗ Văn Lang. Theo sách Lĩnh Nam Chích Quái thì 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Ninh Sơn, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Quế Dương, Vũ Ninh, Hoài Hoan, Cửu Chân, Nhật Nam, Quế Lâm, Tượng Quận.
Mười lăm cỗ theo đuổi sách Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục chép kể từ sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, Nguyễn Thiên Túng:
- Sơn Nam (bây giờ là thủ đô, Tỉnh Nam Định, Hưng Yên) xưa là cỗ Giao Chỉ. Sơn Tây xưa là cỗ Chu Diên, cỗ Phúc Lộc. Kinh Bắc (nay là Bắc Ninh) xưa là cỗ Vũ Ninh. Thuận Hóa (bây giờ là kể từ Hải Lăng nằm trong Quảng Trị cho tới Điện Bàn thờ nằm trong Quảng Nam) xưa là cỗ Việt Thường; An Bang (bây giờ là Quảng Yên) xưa là cỗ Ninh Hải; Thành Phố Hải Dương xưa là cỗ Dương Tuyền; Thành Phố Lạng Sơn xưa là cỗ Lục Hải; Thái Nguyên, Cao phẳng phiu xưa là cỗ Vũ Định nội ngoại; Nghệ An xưa là cỗ Hoài Hoan; Thanh Hóa xưa là cỗ Cửu Chân; Hưng Hóa và Tuyên Quang xưa là cỗ Tân Hưng; Còn nhì cỗ Bình Văn và Cửu Đức thì đều khuyết ngờ vực. Nay khảo ở sách Tấn chí, quận Cửu Đức vì thế mái ấm Ngô đặt điều, ni là khu đất tỉnh Hà Tĩnh. Sử cũ chua tức là nước Chiêm Thành, lúc này là khu đất Tỉnh Bình Định.
Diệt vong[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, cuối thời Hùng Vương, vua đem người đàn bà vô nằm trong xinh đẹp nhất. Thục Vương nghe giờ đồng hồ, ngay tắp lự sai người cho tới cầu thơm. Hùng hầu can rằng Thục vương vãi chỉ lấy cớ hôn nhân gia đình nhằm xâm lăng nhưng mà thôi. Thục vương vãi đem lòng ân oán dỗi. Về sau Hùng Vương gả đàn bà mang đến Sơn Tinh, Thục vương vãi căm dỗi, dặn dò con cái con cháu nên khử nước Văn Lang.[12]
Cháu Thục vương vãi là Thục Phán nối ngôi, đem dũng lược, đem quân xâm lăng Văn Lang. Hùng Vương đem binh hùng tướng mạo mạnh vượt qua Thục Phán. Hùng Vương bảo Thục Phán rằng: Ta đem mức độ thần, nước Thục ko kinh hồn ư?, rồi bỏ bễ tổ quốc, chỉ lo ngại thức ăn sướng nghịch ngợm. Khi quân Thục kéo sát cho tới điểm, vua còn say mượt ko tỉnh. Tỉnh dậy, Hùng Vương nằm trong lối, thổ huyết nhảy xuống giếng bị tiêu diệt, lính tráng đầu sản phẩm Thục Phán. Từ phía trên vô sử sách nước Việt bước quý phái kỷ mới mẻ gọi là Kỷ mái ấm Thục.[12]
Sử gia Ngô Sĩ Liên nhận định rằng chuyện Sơn Tinh - Thủy Tinh đặc biệt tai quái đản, chỉ tạm thời thuật lại nhằm để lại sự ngờ vực.[12]
Các đời vua[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, tính kể từ thời Kinh Dương Vương (2879 TCN) cho tới không còn thời Hùng Vương (năm 258 TCN) kéo dãn 2.622 năm. Nhà nước Văn Lang tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị Thục Phán (tức An Dương Vương) kiêm tính.[13][14]
Đời vua | Vương hiệu | Chữ Hán Nôm | Năm trị vì như thế theo đuổi fake thuyết[15] | Ghi chú |
---|---|---|---|---|
Thượng Tổ | Kinh Dương Vương | 涇陽王 | 2879 TCN? – 2794 TCN? | Húy là Lộc Tục (祿續), nằm trong chi Càn. |
Thái Tổ | Lạc Long Quân | 駱龍君 | 2793 TCN? – ? | Hiệu là Lạc Long Quân (駱龍君 hoặc 雒龍君 hoặc 貉龍君). Húy là Sùng Lãm (崇纜), nằm trong chi Càn hoặc Khảm. |
1 | Hùng Đức Vương | 貉龍君 | Không rõ | Người con cái cả của Lạc Long Quân, nằm trong chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhất.
|
2 | Hùng Hiền vương | 雄賢王 | Không rõ | Thuộc chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhì.
|
3 | Hùng Lân vương | 雄麟王 | ? – 2253 TCN | Xưng bởi vì Lân Lang, nằm trong chi Cấn (支艮).
Thành lập Vương triều loại phụ vương.
|
4 | Hùng Diệp vương | 雄曄王 | 2254 – 1913 TCN | Xưng bởi vì Bửu Lang, nằm trong chi Chấn (支震).
Thành lập Vương triều loại tư.
|
5 | Hùng Hi vương | 雄犧王 | 1912 – 1713 TCN | Xưng bởi vì Viên Lang, nằm trong chi Tốn (支巽).
Thành lập Vương triều loại năm. Phần phía trái chữ "hi" 犧 là cỗ "ngưu" 牛.
|
6 | Hùng Huy vương | 雄暉王 | 1712 – 1632 TCN | Xưng bởi vì Pháp Hải Lang, nằm trong chi Ly (支離).
Xem thêm: mahsa amini là ai Thành lập Vương triều loại sáu.
|
7 | Hùng Chiêu vương | 雄昭王 | 1631 – 1432 TCN | Xưng bởi vì Lang Liêu, nằm trong chi Khôn.
Thành lập Vương triều loại bảy.
|
8 | Hùng Vĩ vương | 雄暐王 | 1431 – 1332 TCN | Xưng bởi vì Thừa Vân Lang, nằm trong chi Đoài (支兌).
Thành lập Vương triều loại tám.
|
9 | Hùng Định vương | 雄定王 | 1331 – 1252 TCN | Xưng bởi vì Quân Lang, nằm trong chi Giáp (支甲).
Thành lập Vương triều loại chín.
|
10 | Hùng Hi vương | 雄曦王 | 1251 – 1162 TCN | Xưng bởi vì Hùng Hải Lang, nằm trong chi Ất (支乙).
Thành lập Vương triếu loại mươi. Phần phía trái chữ "hi" 曦 là cỗ "nhật" 日.
|
11 | Hùng Trinh vương | 雄楨王 | 1161 – 1055 TCN | Xưng bởi vì Hưng Đức Lang, nằm trong chi Bính (支丙).
Thành lập Vương triều loại mươi một.
|
12 | Hùng Vũ vương | 雄武王 | 1054 – 969 TCN | Xưng bởi vì Đức Hiền Lang, nằm trong chi Đinh.
Thành lập Vương triều loại mươi nhì.
|
13 | Hùng Việt vương | 雄越王 | 968 – 854 TCN | Xưng bởi vì Tuấn Lang, nằm trong chi Mậu (支戊)
Thành lập Vương triều loại mươi phụ vương.
|
14 | Hùng Anh vương | 雄英王 | 853 – 755 TCN | Xưng bởi vì Chân Nhân Lang, nằm trong chi Kỷ (支己).
Thành lập Vương triều loại mươi bốn
|
15 | Hùng Triêu vương | 雄朝王 | 754 – 661 TCN | Xưng bởi vì Cảnh Chiêu Lang, nằm trong chi Canh (支庚).
Thành lập Vương triều loại mươi lăm.
|
16 | Hùng Tạo vương | 雄造王 | 660 – 569 TCN | Xưng bởi vì Đức Quân Lang, nằm trong chi Tân (支辛).
Thành lập Vương triều loại mươi sáu.
|
17 | Hùng Nghị vương | 雄毅王 | 568 – 409 TCN | Xưng bởi vì Báo Quân Lang, nằm trong chi Nhâm.
Thành lập Vương triều loại mươi bảy.
|
18 | Hùng Duệ vương | 雄睿王 | 408 – 258 TCN | Xưng bởi vì Lý Văn Lang hoặc Mai An Tiêm.
Thành lập Vương triều loại mươi tám.
|
Chú ý: "雄犧王" và "雄曦王" tuy rằng đều phát âm là "Hùng Hi Vương" tuy nhiên chữ "hi" vô nhì tên thường gọi này không giống nhau về tự động dạng và ý nghĩa sâu sắc.
Nghi vấn[sửa | sửa mã nguồn]
Trong cuốn Việt Sử chi phí án ghi chép năm 1775, người sáng tác Ngô Thì Sĩ trầm trồ băn khoăn: "Người tao ko nên là vàng đá, sao lại sinh sống lâu được như thế? Điều ấy càng ko thể hiểu được?"
Hùng Vương loại I sinh vào năm 2879 trước công vẹn toàn, Hùng Vương loại XVIII lại thất lạc năm 258 trước công vẹn toàn. Nếu tính theo đuổi giới hạn tuổi khoảng thì từng vị vua sinh sống cho tới 145 năm (!?), vượt lên chênh nghiêng đối với lúc này. Theo Nguyễn Khắc Thuần vô "Thế loại những triều vua Việt Nam"[16] thì lý giải yếu tố này nằm trong 1 trong những nhì ý kiến đang rất được những mái ấm sử học tập tạm thời chấp nhận: 18 vị vua Hùng ko nên là 18 cá thể rõ ràng, nhưng mà là 18 chi (nhánh/ngành), từng chi đó lại bao gồm có tương đối nhiều vị vua thay cho phiên nhau trị vì như thế và người sử dụng công cộng vương vãi hiệu. Thậm chí số lượng 18 hoàn toàn có thể nên làm hiểu là số lượng đại diện ước lệ, vì như thế 18 là bội số của 9 - vốn liếng là một vài linh thiêng so với người Việt.
Cũng đem những fake thuyết về một vương quốc cổ là Việt Thường. Cổ sử Trung Hoa đem chép: vô thời Chu Thành Vương (1042-1021 TCN) đem đứa ở Việt Thường cho tới dưng chim trĩ White. Khi sứ fake Việt Thường về nước, vì như thế ko biết lối nên Chu Công vẫn mang đến lấy năm cỗ xe pháo bình xa vời (軿車, xe pháo đem mùng bao phủ thời xưa) sửa trở nên xe pháo chỉ phái nam rồi cung cấp mang đến sứ fake để giúp đỡ sứ fake xác lập phương phía. cũng có thể đề ra fake thiết: hoặc Văn Lang là sơn hà tiếp tục Việt Thường, Lúc Văn Lang thay cho thế Việt Thường vẫn gọi là Việt Thường thực hiện 1 trong những 15 cỗ của mình; hoặc Việt Thường là 1 cỗ lạc vô sơn hà Văn Lang. Cả Văn Lang và Việt Thường đều hoàn toàn có thể xếp vô thời kỳ những vua Hùng, thương hiệu nước thì hoàn toàn có thể đặt điều kể từ Lúc xây dựng nhằm gọi tuy nhiên thương hiệu thời đại Hồng Bàng thì chắc chắn rằng về sau những sử gia tự động đặt điều mang đến dễ dàng bố trí và theo đuổi dõi.
Theo những phân tích văn hóa truyền thống đồng bởi vì sông Hồng của Liam C. Kelley, thì những vua Hùng là truyền thuyết vì thế giới trí thức Nho học tập bên trên đồng bởi vì sông Hồng thời trung đại dùng như 1 minh triệu chứng mang đến bạn dạng sắc riêng rẽ, tách biệt với những định nghĩa nằm trong di tích văn hóa truyền thống nhưng mà người Trung Hoa gia nhập vô nước ta. Và rồi chủ yếu chúng ta vẫn phụ thuộc vào những văn bạn dạng xưa cổ nhằm lấy vật liệu và hứng thú nhằm mục tiêu thi công một lịch sử hào hùng gần giống một bạn dạng sắc bạn dạng địa mang đến bạn dạng thân thích bản thân, vì thế này đã góp phần mang đến việc tạo nên rời khỏi một bạn dạng sắc khu vực. Theo ông, truyền thuyết về vua Hùng vốn liếng được chính thức bởi vì giới tinh tuý Hán hóa ở miền Bắc nước ta thời trung đại được người nước ta thời buổi này phụ thuộc vào nhằm cách tân và phát triển vô trong cả nửa thế kỉ qua chuyện. Dưới sự phân phối của công ty nghĩa dân tộc bản địa ở nước ta, những truyền thống cuội nguồn được thi công của giới tinh tuý thời trung đại này giờ phía trên đang trở thành những chân lí ko thể thay cho thay đổi cho dù người tao chính thức xét lại lịch sử hào hùng.[3]
Thờ cúng[sửa | sửa mã nguồn]

Vào thời mái ấm Nguyễn, miếu Lịch Đại Đế Vương được dựng từ thời điểm năm Minh Mạng loại 4 (1823) bên trên địa phận xã Dương Xuân, phía phái nam, ngoài kinh trở nên Huế, thờ nhiều anh hùng vô cơ đem Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương.[17][18] Giỗ Tổ Hùng Vương hoặc Lễ hội Đền Hùng là 1 ngày nghỉ dịp lễ của nước ta. Đây là ngày hội truyền thống cuội nguồn của những người Việt nhằm mục tiêu tưởng niệm công trạng dựng nước của những vua Hùng. Nghi lễ truyền thống cuội nguồn được tổ chức triển khai thường niên vào trong ngày mồng 10 mon 3 âm lịch bên trên Đền Hùng, thành phố Hồ Chí Minh Việt Trì, tỉnh Phú Thọ tuy nhiên được dân Việt vô gần giống ngoài nước đều kỷ niệm. Năm 1954, Sài Gòn đem buổi họp mặt với quân lính những Trung đoàn Thủ Đô, trung đoàn 36, trung đoàn Tu Vũ..., vẫn phát biểu rằng: "Đền Hùng thờ những vua Hùng. Hùng Vương là kẻ gây dựng rời khỏi việt nam, là Tổ tiên của dân tộc bản địa tao. Ngày xưa, những vua Hùng vẫn đem công dựng nước, thời buổi này Bác con cháu tao nên cùng với nhau lưu giữ lấy nước".[19]
Tại Thành phố Sài Gòn, nhiều hạ tầng thờ tự động vua Hùng được bà con cái xây dựng nhằm thờ phượng như Đền thờ Hùng Vương bên trên hẻm 22/93 lối Trần Bình Trọng bên trên phường 1 ở Q.5 được xây đắp trước năm 1970, ngoại giả còn tồn tại Tổ đình Quốc Tổ Lạc Hồng bên trên số 94 lối Nguyễn Thái Sơn quận Gò Vấp, Đền Hùng Vương bên trên số 261/3 lối Cô Giang ở quận Phú Nhuận và Đền thờ Quốc tổ Hùng Vương bên trên số 166/3 lối Đoàn Văn Bơ ở Quận 4[20]
Tên gọi "Hùng Vương"[sửa | sửa mã nguồn]
Tên Hùng Vương cũng khá được đặt điều cho những thương hiệu lối, phố, ngôi trường học tập ở nước ta.
Đền thờ và lăng mộ[sửa | sửa mã nguồn]
-
Đền Nội Bình Đà thờ Đức Quốc tổ Lạc Long Quân bên trên xã Bình Minh, thị trấn Thanh Oai, thành phố Hồ Chí Minh Hà Nội
-
Phù điêu Lạc Long Quân bên trên Đền Nội Bình Đà
-
Lăng Hùng vương vãi bên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Tương truyền đấy là mộ của vua Hùng loại 6.
-
Cổng dẫn lên Khu di tích lịch sử thông thường Hùng ở Phú Thọ
-
Đền thờ vua Hùng vô Thảo Cầm viên Sài Thành.
-
Xem thêm: người yêu lệ quyên là ai
Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]
- Đại Việt Sử ký Toàn thư, biên soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô, 1993.
- Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục, biên soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn, Nhà Xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo thủ đô, 1998.
- Lịch triều hiến chương loại chí, Tập 1, Soạn fake Phan Huy Chú, Nhà Xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 2006.
- An Nam chí lược, biên soạn fake Lê Tắc, Nhà Xuất bản: Viện Đại học tập Huế; 1961.
- Việt Nam văn hóa truyền thống sử cương, biên soạn fake Đào Duy Anh, Nhà Xuất bạn dạng Nhã Nam, năm trước.
- Lĩnh Nam chích tai quái, biên soạn fake Trần Thế Pháp, Nhà Xuất bạn dạng Hồng Bàng.
- Việt năng lượng điện u linh, biên soạn fake Lý Tế Xuyên, Nhà Xuất bạn dạng Hồng Bàng.
- Đại Nam nhất thống chí, Nhà xuất bạn dạng Thuận Hóa, tập dượt 1, năm 2006.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Bách Việt
- Văn Lang
- Âu Lạc
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ https://cvdvn.files.wordpress.com/2018/03/dai-viet-su-luoc-khuyet-danh.pdf
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4, 5, 6.
- ^ a b Liam C. Kelley (Summer 2012). “The Biography of the Hồng Bàng Clan as a Medieval Vietnamese Invented Tradition”. Journal of Vietnamese Studies. University of California Press. 7 (2): 87-130. doi:10.1525/vs.2012.7.2.87.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 3, 4.
- ^ a b c d Việt Nam Hán văn Tiểu thuyết tùng san của Viện Nghiên cứu vãn Hán Nôm, thủ đô, liên minh với Viện Viễn Đông Bác Cổ (École Française d’Extrême-Orient), Paris và Đại học tập Chung Cheng, Taiwan, vì thế Trần Khánh Hạo công ty biên và Nhà sách Học sinh Thư viên ở Taipei ấn hành năm 1992.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, 4.
- ^ a b Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Hồng là chim tô tem của tộc Lạc Việt, Hồng thương hiệu không thiếu thốn của tương tự chim ấy.
- ^ Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: giáo dục và đào tạo - thủ đô 1998; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: giáo dục và đào tạo - thủ đô 1998; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ Lịch triều hiến chương loại chí; biên soạn fake Phan Huy Chú; Nhà Xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, tập dượt 1, 2006, bạn dạng năng lượng điện tử, trang 220.
- ^ a b c Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất bạn dạng Khoa học tập Xã hội thủ đô 1993; bạn dạng năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ COMUNITY, CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM-HO NGUYEN VIET NAM (2021-04-20ICT13:46:00). “Lý giải 18 đời Vua Hùng kéo dãn 2622 năm " từng vua SỐNG rộng lớn 200 năm "”. CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM - HO NGUYEN VIET NAM COMUNITY. Truy cập ngày 26 mon 12 năm 2022.
- ^ “List of monarchs of Vietnam”, Wikipedia (bằng giờ đồng hồ Anh), ngày 23 mon 12 năm 2022, truy vấn ngày 26 mon 12 năm 2022
- ^ “Đại Việt Sử Ký Ngoại Ký Toàn Thư, Quyển 1”. www.informatik.uni-leipzig.de. Truy cập ngày 30 tháng tư năm 2022.
- ^ Nguyễn Khắc Thuần, Thế loại những triều vua Việt Nam. Nhà Xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo, 2008, trang 14-15.
- ^ [1] Miếu Lịch Đại Đế Vương
- ^ Đại Nam nhất thống chí, Tập 1, Nhà xuất bạn dạng Thuận Hóa, tr 37, 2006
- ^ Hoàn cảnh Thành lập của câu nói: "Các Vua Hùng vẫn đem công dựng nước thì Bác con cháu tao nên cùng với nhau lưu giữ lấy nước
- ^ 3 ngôi thông thường thờ vua Hùng ở Sài Gòn
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons đạt thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Hùng Vương. |
- Hùng Vương bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Hung Vuong (king of Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận