Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia
Thi Sách (chữ Hán: 詩索, ? - 15 mon một năm 40) hoặc Thi (tiếng Trung: 詩), là 1 trong anh hùng chủ yếu trị thời kỳ Bắc nằm trong nhập lịch sử vẻ vang nước ta. Ông được nghe biết là ck của Trưng Trắc, vị phái nữ thủ lĩnh ở Lĩnh Nam vẫn nổi dậy tấn công lại Thái thú Tô Định và đăng vương phái nữ vương vãi nhập một thời hạn cụt, trước lúc bị Phục Ba tướng tá quân Mã Viện vượt mặt.
Bạn đang xem: thi sách là ai
Ghi chép sử sách[sửa | sửa mã nguồn]
Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]
Thi Sách là kẻ thị xã Chu Du[1], quận Giao Chỉ. Ông cưới Trưng Trắc, phụ nữ đầu Lạc tướng tá thị xã Mê Linh, thực hiện thiếp[2].
Năm Giáp Ngọ (34), Tô Định quý phái thay cho Tích Quang thực hiện Thái thú quận Giao Chỉ, thực hiện nhiều điều tàn bạo, theo gót Đại Việt sử ký toàn thư, Thi Sách bị Tô Định sát sợ hãi tuy nhiên ko phân tích nguyên vẹn nhân. Nhưng những kiệt tác như Việt sử tân biên soạn tiếp sau đó bảo rằng Thi Sách vẫn ngăn chặn cơ quan ban ngành Tô Định, còn gửi thư hạch sách tội khiến cho Tô Định tức phẫn nộ trong tâm địa tuy nhiên phái quí khách hàng chuồn hành quí (ám sát) ông.[3] Còn sách Thủy kinh chú, một kiệt tác khoảng chừng thế kỉ 6 ghi lại chuyện Giao Chỉ, lại ghi nhận Thi Sách còn sinh sống tối thiểu là cho tới Lúc Mã Viện tràn quân nhập.
Tháng hai năm sau (40), bà xã ông là Trưng Trắc nằm trong em gái là Trưng Nhị nổi loàn và tấn công lùi được Tô Định và xưng Vương. Sau này, Trưng vương vãi bị Mã Viện dẹp tan.
Tên Thi hoặc bọn họ Thi[sửa | sửa mã nguồn]
Sách Hậu Hán thư là cuốn sử thứ nhất chép về Trưng Trắc, đem đoạn:
- "Trưng Trắc fake, Mê Linh thị xã lạc tướng tá chi phái nữ dã. Giá vi Chu Diên nhân Thi sách thê. Thậm kiêu hùng."[4]
Vào thế kỷ 6, Lịch Đạo Nguyên kể từ Trung Quốc quý phái Giao Chỉ, mang đến vùng Mê Linh. Khi quay trở lại nước, ông ghi chép sách Thủy kinh chú, nhập tê liệt đem đoạn:
- Chu Diên Lạc tướng tá tử, danh Thi, sách Mê Linh Lạc tướng tá phái nữ, danh Trưng Trắc, vi thê. Trắc vi nhân hữu đảm dũng, tương Thi khởi tặc. Mã Viện tương binh thảo Trắc, Thi tẩu nhập Cấm Khê (quyển 37, tờ 6a. Nguyên tác không tồn tại vết phẩy)[5].
Theo GS. Nguyễn Lý Tưởng thì câu văn bên trên đem nghĩa là: "Con trai Lạc tướng tá thị xã Chu Diên thương hiệu là Thi, chất vấn phụ nữ Lạc tướng tá thị xã Mê Linh thương hiệu là Trưng Trắc thực hiện bà xã. Trắc là người dân có mạnh mẽ và dũng lược, cùng theo với Thi nổi lên thực hiện giặc. Mã Viện rước quân tấn công xua. Trắc, Thi chạy nhập Cấm Khê" (ở trên đây "sách" Tức là "hỏi"). Nhưng vì thế câu văn chữ Hán thời trước không tồn tại vết câu, dễ dàng lộn lạo câu này qua chuyện câu không giống, nên lúc chú quí phần chủ yếu văn ghi chép về Hai Bà Trưng nhập Hậu Hán thư của Phạm Diệp, Thái tử Lý Hiền đời ngôi nhà Đường vẫn chép lầm là Thi Sách. Sau, những người sáng tác không giống cứ theo gót này mà chép lại nên sai mãi về sau. Người trừng trị hình thành việc này là học tập fake Huệ Đống, đời ngôi nhà Thanh[6].
Xem thêm: võ tú quỳnh tiếp viên hàng không là cháu ai
Ngoài rời khỏi, theo gót một trong những người sáng tác nhập tê liệt đem Phạm Văn Sơn[7] thì Thi Sách đem bọn họ Đặng. Trái lại, nhập ngọc phả đình Nại Xá (huyện Đan Phượng), thì lại ghi ông là kẻ bọn họ Dương.
Thần tích[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Nại Tử xã Thần miếu sự tích nguyên vẹn gốc bên trên xã Hồng Hà, Đan Phượng, thủ đô (Trang 8 - 12) đem ghi như sau:
Dương Thi Sách là kẻ Chu Diên là con cái của Lạc tướng tá Dương Tỉnh Thái Bình, u là Hồ Thị Nhữ, sinh ngày mùng 10 mon 6. Nghe thưa Ả Lã Nàng Đê (Trưng Trắc) là người dân có sắc đẹp kiều diễm vẫn ko lấy ck bèn thưa với Lạc tướng tá, Lạc tướng tá thưa rằng: Ta và Lạc tướng tá Phong Châu trước vẫn đem ước nguyện. Nay nghe đem nường Ả tê liệt hợp lý là duyên chi phí lăm le vậy. Bèn cho tất cả những người cho tới chất vấn đón về (tức ngày mùng 10 mon 11). Tại khu đất Chu Diên nhì bọn họ đều nằm trong mừng mừng. Bấy giờ đem người phương Bắc là Tô Định lưu giữ chức Thái thú Giao Chỉ là kẻ thống trị bạo ngược khắt khe, tạp vụ u ám khiến cho người phương Nam ko ngoài lầm kêu ca oán thù thán. Tô Định rượu trà vô đối nghe thưa đem phụ nữ của Lạc tướng tá khu đất Mê Linh là Trưng Ả Nương là người dân có vẻ đẹp rộng lớn người. Hắn ngay tắp lự rước quân cho tới đóng góp ở mặt mũi sông, rồi xông hẳn nhập khu đất Mê Linh chất vấn Trưng công. Trưng công cứ thực tuy nhiên kể lại, thưa rằng:Một người phụ nữ há được được gả mang lại nhì người tài xuất sắc chăng? Tô Định kể từ tạ rồi rời khỏi thu quân mã tiến bộ trực tiếp cho tới Chu Diên cho tới ngôi nhà Dương Thi nhằm chất vấn. Thi Sách tuy rằng xuất thân mật học tập trò tuy vậy cũng có tiếng lược thao, bèn kháng cự lại, song mặt mũi mắng rồi tấn công nhau. Khi tê liệt Tô Định lập kế trước tiên sử dụng vũ khí tuy nhiên Dương Sách thì tay ko. Thi Sách tuy rằng đem chí dũng há, tuy vậy sao rất có thể lấy mức độ bọ nhằm tấn công lại với vạn cỗ xe pháo xe vậy. Ông bại chạy cho tới Tử Khê tuy nhiên Dương công lối nằm trong vậy (tức ngày 11 mon 12 thì hoá).
Dương Công vẫn bị tiêu diệt. Tô Định dò thám giết mổ không còn bọn họ sản phẩm ngôi nhà Dương công, Trưng phái nữ vương vãi bèn chạy về khu đất Mê Linh luận bàn phân tích sự tình của Thái thú. Lạc tướng tá Trưng công ngay tắp lự tuyển mộ quân sĩ giỏi nhất thực hiện quân tiền phong. Trưng phái nữ vương vãi vì thế thù ghét Tô Định là người tham lam tàn bạo ngược giết mổ ck bản thân nên vẫn dấy quân cho tới chất vấn tội Tô Định. Sau tê liệt tấn công sở hữu được 65 trở thành ở vùng Lĩnh Nam, rồi đăng vương vua, tôn phong mang lại ck là Quốc vương vãi Thiên tử Đông Hán Đại vương vãi, còn bản thân thì tự động xưng là Quốc Thiên tử, coi thương hiệu Ả Lã Nàng Đê là tên gọi thụy. Thời Đông Hán mệnh lệnh mang lại Mã Viện cho tới xâm cướp, Trưng vương vãi tấn công nhau ở khu đất Lãng Tệ Bạc. Đánh nhau với Mã Viện từ trên đầu cho tới cuối là rộng lớn 150 trận Vương biết tình thế ko thể kháng hứng được, nên rút về đóng góp lưu giữ ở Tử Khê, lập miếu thờ Dương công. Phường Tử Khê, Nại Tử vốn liếng là điểm Dương Công Thi Sách chiến bại chạy cho tới Châu Vi tuy nhiên bị tiêu diệt ở địa phận Nại Tử.
Trưng phái nữ Phục hồi lại non sông, đăng vương ban mang lại phường Nại Tử ko cần đóng góp tô thuế, phu dịch. Phường Tử Khê, Nại Tử vâng mệnh. Cho họp những quan lại tôn Dương công thực hiện Quốc vương vãi Thiên tử Đại vương vãi, ở thời Đông Hán xưng là Đông Hán Đại vương vãi...
Xem thêm: keemstar là ai
Thư cảnh cáo Tô Định[sửa | sửa mã nguồn]
Nguyên tác bằng văn bản Hán, tạm thời dịch:
- Phương Nam tuy rằng nhỏ tuy nhiên ức vạn hình hài cũng chính là con cái đỏ rực của triều đình cả; kẻ chuồn tuyên dương đức hóa, cốt cần lấy việc yên ổn dân trước không còn.
- Ngươi (chỉ Tô Định) ni thao tác làm việc chủ yếu trị, bắt tội người thưa trực tiếp, lũ mẹo hoặc, yêu thương kẻ luồn lọt bợ hứng, mang lại hầu gái được nhúng nhập chủ yếu trị, mang lại nịnh nọt thần được chuyên nghiệp quyền. Lúc nào thì cũng bô bô thủ thỉ thương dân, thế tuy nhiên tấm lòng tách lột kẻ bên dưới càng ngày càng dữ! Rán mỡ dân nhằm thỏa lòng dục, cậy bản thân sức khỏe thể như gươm Thái A sắc bén, nào là biết cơ bản thân nguy cấp ngập như giọt sương sớm dễ dàng tan!
- Nếu ko sửa thay đổi quyết sách mang lại thoáng rộng thì nguy cấp vong cho tới điểm đấy!
Tài liệu này của ông Hoàng Thúc Hội, tức Cúc Hương. Phạm Văn Sơn (Việt sử tân biên [tập 1, tr. 164-165]) và Nguyễn Q. Thắng–Nguyễn tì Thế (Từ điển anh hùng lịch sử vẻ vang Việt Nam, tr. 833) đều vẫn dẫn lại nhập sách của tớ.
Tuy nhiên, trên đây có lẽ rằng chỉ là 1 trong kiệt tác hỏng cấu trọn vẹn của Cúc Hương nhập kiệt tác ông ghi chép về Trưng vương vãi. Vào khi ông sinh rời khỏi, nước ta đang được nhập thời gian Pháp nằm trong, nên đặc biệt có lẽ rằng ông vẫn gửi gắm tư tưởng của tớ qua chuyện những sáng sủa tác của tớ.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Hai Bà Trưng
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
Sách tham lam khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- Phan Huy Lê-Trần Quốc Vượng-Hà Văn Tấn-Lương Ninh, Lịch sử Việt Nam (tập 1). Nhà xuất bạn dạng. Đại học tập & THCN, thủ đô, 1983.
- Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (tập 1). Nhà xuất bạn dạng Khai Trí, Thành Phố Sài Gòn, 1968.
- Nguyễn Q. Thắng–Nguyễn tì Thế, Từ điển anh hùng lịch sử vẻ vang Việt Nam. Nhà xuất bạn dạng. Khoa học tập Xã hội, thủ đô, 1992.
- Lê Đình Sỹ công ty biên (2010), Thăng Long thủ đô những trang sử vinh quang kháng nước ngoài xâm, Nhà xuất bạn dạng Hà Nội
- Hậu Hán thư
- Thủy kinh chú
Bình luận