Chu công Đán

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Bạn đang xem: chu công là ai

Đối với những người dân mang tên tương tự động, coi Chu Văn công.

Chu Văn công
周文公

Thái phó thứ nhất

Chữ Hán: “tượng công Chu” (像公周) (đọc kể từ cần sang)

Tể tướng mạo căn nhà Chu

Nhiếp chính

? - ?

Nhiếp chính

Chu Thành vương

Tiền nhiệm

Người đầu tiên

Kế nhiệm

Chu Bình công

Thông tin tưởng chung

Sinh

1143 TCN

Mất

Hậu duệ

Hậu duệ
Cơ vịn Cầm Cơ Quân Trần Phàm Bá Cơ Linh Cơ Tú Mâu Thúc Tác Thúc Tế Thúc

Tên đẫy đủ
Chu Công
Thụy hiệu
Văn công (文公) Nguyên Thánh (元聖)

Hoàng tộc

nhà Chu

Thân phụ

Chu Văn Vương

Thân mẫu

Thái Tự

Chu Công (chữ Hán: 周公), thương hiệu thiệt là Cơ Đán (姬旦), hay còn gọi là Thúc Đán (叔旦), Chu Đán (週旦) hoặc Chu Văn công (周文公), là công thần khai quốc căn nhà Chu nhập lịch sử vẻ vang Trung Quốc. Ông sở hữu công gom Chu Vũ vương vãi Cơ Phát lập đi ra căn nhà Chu, giành quyền cai trị Trung Hoa kể từ tay căn nhà Thương.

Sau Khi Chu Vũ Vương bị tiêu diệt, Cơ Đán đã hỗ trợ Tân vương vãi là Chu Thành vương vãi xây đắp và trở nên tân tiến căn nhà Chu. Hình hình họa của ông tiêu biểu vượt trội cho tới tấm lòng trung quân phò chúa, ko sinh dị tâm, thông thường được hậu thế về sau nói tới cùng theo với Y Doãn căn nhà Thương. Nhà Chu bên dưới sự nhiếp chủ yếu của ông đang được vượt qua trở thành một nước uy lực, tạo nên nền móng cho tới công việc xây hình thành nền Văn minh Trung Hoa bùng cháy về sau. Công lao to tát rộng lớn của Cơ Đán với việc trở nên tân tiến của Văn minh Trung Hoa khiến cho người tao gọi ông vị chuyên dụng cho là Chu Công, gạt bỏ cái thương hiệu Cơ Đán, tạo cho nhiều người lầm tưởng Chu Công là tên gọi thiệt của ông.

Thời kì Võ Tắc Thiên, ông được truy trở thành Bao Đức vương (褒德王), Tống Chân Tông cải truy trở thành Văn Hiến vương (文憲王). Hậu thế về sau thông thường gọi ông với cái thương hiệu Nguyên Thánh (元聖). Ông cũng là 1 trong những nhập 41 vị công thần được thờ bên trên Đế vương vãi miếu (được căn nhà Minh, căn nhà Thanh xây đắp, nhập cơ sở hữu thờ 41 vị công thần được Reviews là tài năng và tận trung nhất qua chuyện những triều đại).

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Cơ Đán là con cái loại tư của Chu Văn vương vãi Cơ Xương, sau vịn Ấp Khảo, Chu Vũ vương vãi và Quản Thúc Tiên. Ban đầu Cơ Đán thực hiện quan liêu bên dưới triều của Cơ Xương. Sau Khi Cơ Xương rơi rụng, Cơ Phát thay cho chức của thân phụ, tự vịn Ấp Khảo bị vua Trụ căn nhà Thương sát sợ hãi, Cơ Đán thực hiện quan liêu gom anh bản thân ổn định quyết định triều chủ yếu, cùng theo với công thần không giống là Khương Tử Nha trở nên tân tiến quân group căn nhà Chu, từng bước tiến công căn nhà Thương đang được suy sụp.

Năm 1123 TCN, Khi Khương Tử Nha nằm trong Cơ Phát lãnh đạo quân group vạc động trận đánh giành kháng căn nhà Thương, Cơ Đán nằm trong đi ra mặt mày trận. Tại trận đưa ra quyết định ở Mục Dã, ông đã hỗ trợ Cơ Phát ghi chép Mục thệ, kể lại toàn cỗ tội ác của vua Trụ. Quân Chu đại thắng, xài khử căn nhà Thương. Trong lễ đăng quang của Cơ Phát, Cơ Đán chũm búa rộng lớn, và một người em không giống là Thiệu Công chũm búa nhỏ đứng nhị mặt mày Cơ Phát thực hiện lễ cáo tế trời khu đất.

Phụ chủ yếu dẹp loạn[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà Chu lật sụp đổ căn nhà Thương thực hiện thiên tử, tuy nhiên để giữ lại lòng người, vẫn phân phong cho những người cũ của phòng Thương thực hiện chư hầu. Vũ Vương cho tới con cái của Trụ Vương là Vũ Canh kế tiếp thống trị khu đất Ân để giữ lại hương thơm hoả cho tới căn nhà Ân. Các vùng xung xung quanh nhà Ân còn không yên tâm, nên chia thành thân phụ khu vực vực: phía bắc Triều Ca cho tới khu đất Bội^[1] phong cho tới em trai Vũ Vương là Hoắc Thúc; phía nhộn nhịp Triều Ca là khu đất Vệ^[2] phong cho tới em vua là Quản Thúc, phía tây Triều Ca là khu đất Dung^[3] ông phong cho những người em không giống là Sái Thúc. Trên danh nghĩa, thân phụ người em ông sở hữu trách móc nhiệm trợ giúp Vũ Canh tuy nhiên bên trên thực tiễn là nhằm giám sát, chính vì vậy sử gọi là "Tam giám".

Chu Vũ Vương đăng quang Khi tuổi tác đã tăng cao, lại lo ngại nghĩ về nhiều về sự nước nên được vài ba năm thì vướng bệnh nguy kịch. Ông sai người lập đàn tế, cầu khấn trước bài xích vị Thái Vương, Vương Quý và Văn Vương, ao ước được bị tiêu diệt thay cho cho tới Chu Vũ Vương. Được vài ba hôm, bệnh lý của Vũ vương vãi thuyên hạn chế.

Tuy nhiên ko lâu tiếp sau đó, Chu Vũ Vương tái ngắt vạc căn bệnh và khuất (1143 TCN). Thái tử Tụng còn nhỏ lên nối ngôi, tức là Chu Thành Vương. Chu Công Đán được Chu Vũ Vương uỷ thác phụ chủ yếu cho tới con cháu. Ông đã mất lòng phù trợ Chu Thành Vương qua chuyện quy trình trở ngại nhất của phòng Chu Khi mới mẻ giành cơ quan ban ngành.

Ba người em không giống của Chu Vũ Vương là Quản Thúc Tiên, Hoắc Thúc Xử và Sái Thúc Độ được phong khu đất thực hiện "Tam giám" nhằm xem chừng Vũ Canh tuy nhiên lại nghe bám theo điều dụ của Vũ Canh, mưu lược lật căn nhà Chu nhằm Phục hồi căn nhà Thương nên nằm trong khởi loàn. Quản Thúc sai người phao tin tưởng rằng:

Chu công sở hữu thủ đoạn cướp ngôi vua

Chu Công bèn cho tới giãi bày với Khương Tử Nha và Thiệu công Thích rằng:

Tôi ko trốn tách việc, cần đi ra mặt mày gom căn nhà vua giải quyết và xử lý việc trị quốc, là vì như thế e sở hữu người ngăn chặn vương vãi thất căn nhà Chu.

Chu Công được phong ở nước Lỗ tuy nhiên ông ở lại triều đình thực hiện phụ chủ yếu thống trị từng việc. Ông cho tới con cái là Lỗ vịn Cầm thay cho bản thân về nước Lỗ thụ phong, trước lúc chuồn ông dặn dò dò xét vịn Cầm cần đặc biệt khiêm nhượng và lưu giữ lễ nghĩa trong các công việc trị quốc.

Không lâu sau, Quản Thúc Độ, Hoắc Thúc Xử và Sái Thúc Tiên gom Vũ Canh dấy binh của cục lạc Hoắc Địa nổi loàn kháng căn nhà Chu. Chu Công và Thiệu công triệu tập dàn xếp hoàn thành việc nội chủ yếu, tiếp sau đó ông đem quân chuồn nhộn nhịp chinh.

Xem thêm: ái ngại là gì

Qua 3 năm cuộc chiến tranh (1020 TCN), Chu Công vượt qua được quân nổi loàn. Ông giết mổ bị tiêu diệt Vũ Canh và Quản Thúc Tiên; bắt Hoắc Thúc Xử và Sái Thúc Độ chuồn giày vò. Tuy nhiên Chu Công vẫn ko trọn vẹn tận khử chúng ta căn nhà Ân. Ông phong cho tới tông thất căn nhà Ân là Vi Tử Khải ở nước Tống, phong khu đất Vệ của Quản Thúc trước đó cho tới trẻ em của Vũ Vương là Khang Thúc.

Củng cố cơ quan ban ngành căn nhà Chu[sửa | sửa mã nguồn]

Chế chừng phân phong chư hầu[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Khi giành cơ quan ban ngành kể từ tay căn nhà Thương, Cơ Đán đang được nằm trong Chu Vũ Vương xây đắp căn nhà Chu. Ban đầu là quyết định việc phân tách khu đất, phong tước đoạt cho tới những người dân sở hữu công. Định đi ra năm bậc tước: Công, Hầu, vịn, Tử, Nam. Chủ trương đích đắn nhất là phong cho tới căn nhà quân sự chiến lược Lã Vọng (Khương Tử Nha) tước đoạt Công, thực hiện vua nước Tề ở miền nhộn nhịp, gom việc trở nên tân tiến kinh tế tài chính và ổn định quyết định miền nhộn nhịp căn nhà Chu.

Sau Khi dẹp loàn, tình hình ổn định quyết định, Chu công lo ngại việc gia tăng cơ quan ban ngành. Trên hạ tầng sự phân phong chư hầu của Chu Vũ Vương, ông quyết định đi ra chính sách phân phong bám theo huyết thống: cha truyền cho tới con cái trưởng. Tại thời gian trước này còn chưa tồn tại chính sách truyền tử, như tình huống căn nhà Ân từng xảy ra: vua bị tiêu diệt thì em vua nối ngôi, sau thời điểm truyền không còn cho những em mới mẻ cho tới con cái trưởng của vua trước. Như vậy sở hữu rất nhiều sự lựa lựa chọn cho tới ngôi vua và dễ gây nên đấu giành nhập nội cỗ tôn thất. Chu Công bỏ dở lệ này quyết tử quyền lợi và nghĩa vụ của tớ một lòng gom con cháu là Thành vương vãi đăng quang, gom Chu Thành Vương vượt qua những người dân chú không giống và đề ra lệ truyền tử.

Nước Chu ở về phía tây, tầm thường văn minh rộng lớn đối với những nước ở phương nhộn nhịp. Chu Công cho tới giao lưu và học hỏi những tinh tuý của tất cả căn nhà Hạ và căn nhà Thương. Điểm lớn số 1 nhập sự nghiệp của Chu Công là bịa lại chính sách phân phong, phiên phiến chính sách cơ như sau:

đất của thiên tử vuông vức 1 vạn dặm
đất của công vuông vức 1 ngàn dặm
đất của hầu vuông vức 5 trăm dặm
đất của bá vuông vức 100 dặm
đất của tử vuông vức 50 dặm

Mỗi năm một lượt thiên tử chuồn tuần thiên hạ nghe ca dao để tìm hiểu dân tình. Hàng năm những chư hầu cần cho tới triều bái và nộp cống. trái lại thiên tử cần đảm bảo an toàn những chư hầu, nếu như chư hầu nào là tự ý tạo nên chiến thiên tử tiếp tục với mọi chư hầu không giống lấy quân tấn công trừng trị. Nước nào là bị thất bát thiên tử cần gom lúa.

Một học tập fake Pháp^[ai?] nhận định rằng chính sách phân phong chư hầu của phòng Chu còn hiệu quả rộng lớn Liên Hợp Quốc thời nay. Tuy nhiên, thực tiễn lịch sử vẻ vang lịch sự thời Đông Chu đã cho chúng ta biết ứng dụng tích đặc biệt của chính sách này chỉ triển khai được Khi căn nhà Chu còn mạnh^{[cần dẫn nguồn]}.

Trong Luận ngữ còn nói tới việc Khổng Tử luôn luôn ở mơ thấy Chu Công, nếu mà lâu nhưng mà ko thấy mơ thì Khổng Tử nghĩ rằng tôi đã suy rồi.

Quy quyết định đẳng cấp và sang trọng và lễ nghi[sửa | sửa mã nguồn]

Chu Công xác lập đẳng cấp và sang trọng nhập xã hội bao gồm có: thiên tử - chư hầu - khanh, đại phu - sĩ. Chế chừng đẳng cấp và sang trọng này được giai cấp cho cai trị những triều đại sau tiêu thụ và Chịu đựng tác động sâu sắc sắc^[4].

Ông có khá nhiều góp sức trong các công việc quyết định đi ra lễ thức và nhạc nhập triều đình. Ông đưa ra những thiết chế như phong tước đoạt, triều loài kiến, thăm hỏi động viên, tang lễ, cúng tế... Đề đi ra quy quyết định về phục trang như "ngũ phục" (5 loại ăn mặc quần áo khoác Khi sở hữu tang), "ngũ lễ", tân, quân, gia, tam tòng tứ đức... thực hiện cho tới mối quan hệ đẳng cấp và sang trọng sở hữu tôn ti trật tự động, đảm bảo an toàn ổn định quyết định xã hội.

Ông đưa ra quy quyết định nghiêm ngặt về nhạc người sử dụng và điệu múa ở những đẳng cấp và sang trọng không giống nhau: hội hè, yến tiệc, thơm thú, quỷ chay... cần sở hữu loại riêng rẽ. Chế chừng lễ nhạc nhưng mà Chu Công biên soạn đi ra kha khá hoàn hảo, hỗ trợ cho xã hội ổn định quyết định trật tự động và trở nên tân tiến. Lễ nhạc nhưng mà ông biên soạn đi ra cũng đều có tác động thâm thúy cho tới những triều đại sau này^[4].

Ngoài đi ra, ông triển khai việc xây nhộn nhịp đô ở Lạc Ấp (Lạc Dương) là trung tâm nhập thiên hạ bám theo ý muốn của Chu Vũ Vương lúc còn sinh sống. Nhà Chu truyền cho tới đời Chu Bình vương vãi đang được đầu tiên thiên đô về phía trên.

Trao lại quyền hành[sửa | sửa mã nguồn]

Chu Công Đán thực hiện phụ chủ yếu nhập 7 năm. Khi Chu Thành Vương lớn khôn, đang được rất có thể đảm đương quốc sự, ông trao lại việc triều chủ yếu cho tới vua mới mẻ. Có người gièm pha trộn ông với Thành Vương rằng:

Chu Công Đán ham muốn giành ngôi đang được lâu, nếu như căn nhà vua ko cảnh giác thì dễ dàng xẩy ra nguy khốn biến

Thành Vương tin tưởng điều gièm pha. Để tách xích míc, Chu Công lùi về ở ẩn bên trên nước Sở. Sau này Thành Vương coi được sắc thư của ông nhập cái rương quý mới mẻ làm rõ lòng trung thành với chủ và năng nổ của ông, đặc biệt hối hận hận và sai người chuồn đón ông về.

Sợ Thành Vương đang được lớn khôn tiếp tục buông thả, Chu Công bèn ghi chép "Đa thổ" kể lại bài học kinh nghiệm thoát nước của phòng Thương; tiếp sau đó ông lại ghi chép "Vô dật" nhằm khuyên răn Thành Vương cảnh giác nhập quản lý và điều hành chính vì sự.

Không rõ ràng Chu Công rơi rụng năm nào là và từng nào tuổi tác. Hình ảnh hưởng trọn của ông với đời sau rất rộng. Ông cùng theo với Y Doãn căn nhà Thương sẽ là những tấm kiểu mẫu mực cho tới đời sau về lòng trung thành với chủ, tài năng phò tá vua nhỏ, gia tăng những cơ quan ban ngành mới mẻ xây dựng trụ vững vàng nhập yếu tố hoàn cảnh trở ngại.

Xem thêm: gam ai la trieu phu

Gia đình[sửa | sửa mã nguồn]

Cha: Chu Văn Vương
Mẹ: Thái Tự
Con cái :
Lỗ vịn Cầm, vua thứ nhất nước Lỗ

Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

Nhà Chu
Chu Vũ Vương
Vũ Canh
Chu Thành Vương
Phong kiến
Xuân Thu

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Sử ký Tư Mã Thiên - Những điều ko biết, Bùi Hạnh Cẩn và Việt Anh dịch (2007), Nhà xuất phiên bản Văn hóa vấn đề, thiên:
- Chu phiên bản kỷ
Tiêu Lê, Mã Ngọc Chu, Lã Diên Đào (2004), 100 người con trai sở hữu tác động cho tới lịch sử vẻ vang Trung Quốc, Nhà xuất phiên bản Chính trị quốc gia
Chu Mục, Trần Thâm căn nhà biên (2003), 365 truyện cổ sử tinh lọc Trung Quốc, luyện 1, Nhà xuất phiên bản Thanh niên